राम नवमी

अनुयायी हिंदू

उद्देश राम जन्मदिवस

चैत्र नवरात्रोत्सवाचा शेवटचा दिवस

विधीवत पूजा, व्रत, उपवास, कथा, हवन, दान

तिथी चैत्र शुक्ल नवमी

वारंवारता वार्षिक

रामनवमी हा सण चैत्र महिन्यातील शुक्ल पक्षातील नवमीला साजरा केला जातो जो एप्रिल-मे मध्ये येतो. हिंदू धर्मशास्त्रानुसार भगवान श्रीराम यांचा जन्म याच दिवशी झाला होता.

चैत्रे नवम्यान प्राक पक्षे दिवा पुण्ये पुनर्वासौ ।

उदये गुरुगौरांश्चो: स्वच्छस्थे ग्रहपंचके ॥

मेषम पूषानि संप्रप्ते लग्न कर्कटकहवे ।

अविरसितस्कालय कौसल्यायन पर: पुमान ॥ (निर्णयसिंधु)

गोस्वामी तुलसीदासांनी स्वतः रामचरितमानस बालकांडमध्ये लिहिले आहे की त्यांनी अयोध्यापुरीमध्ये रामचरितमानसची रचना विक्रम संवत १६३१ (१५७४) च्या रामनवमीला सुरू केली, जो मंगळवार होता. गोस्वामीजींनी रामचरितमानसमध्ये श्रीरामाच्या जन्माचे वर्णन पुढीलप्रमाणे केले आहे-

भाये प्रगत कृपाला दीनदयाला कौसल्या हितकर ।

हर्षित महातरी मुनींनी मन हरपले, बिचाऱ्याचे अद्भुत रूप.

लोचन अभिरामा तनु घनश्यामा स्वतःचे शस्त्र भुज चारी ।

भूषण वनमाला नयन बिसला शोभासिंधु खरारी ।

मला सांगा, माझी खूप स्तुती करा, मला काही विधी करू द्या अनंता.

माया गुण ज्ञानतेत आमना वेद पुराण भन्ता ॥

करुणा सुख सागर सब गन आगर जाही गोही श्रुती संता ।

म्हणून मम हित लोकांचे हित आहे, भक्त श्रीकांताला घाबरतो.

राम जन्म कथा

हिंदू धर्मग्रंथानुसार, त्रेतायुगातील रावणाचे अत्याचार संपवण्यासाठी आणि धर्माची पुनर्स्थापना करण्यासाठी भगवान विष्णूंनी मृत्युलोकात श्रीरामाच्या रूपात अवतार घेतला. श्री रामचंद्रजींचा जन्म चैत्र शुक्ल नवमीच्या दिवशी पुनर्वसु नक्षत्रात आणि कर्क राशीत राणी कौशल्येच्या पोटी राजा दशरथाच्या घरी झाला.

रामनवमी संपूर्ण भारतात साजरी केली जाते. तेलंगणातील भद्राचलम मंदिर हे अशा ठिकाणांपैकी एक आहे जिथे रामनवमी मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जाते.

रामनवमी हा सण गेल्या हजारो वर्षांपासून साजरा केला जातो.

रामायणानुसार, अयोध्येचा राजा दशरथ याला तीन बायका होत्या, परंतु फार काळ राजा दशरथ यांना संततीचे सुख कोणीही देऊ शकले नाही, त्यामुळे राजा दशरथ खूप अस्वस्थ झाला. पुत्रप्राप्तीसाठी पुत्रकामेष्टी यज्ञ करण्याची कल्पना ऋषी वशिष्ठांनी राजा दशरथ यांना दिली. यानंतर राजा दशरथाने आपला जावई महर्षी ऋषीशृंग यांना यज्ञ करायला लावले. त्यानंतर यज्ञकुंडातून एक दिव्य पुरुष हातात खीरची वाटी घेऊन बाहेर पडला.

यज्ञ संपल्यानंतर महर्षी ऋषीशृंगाने दशरथाच्या तिन्ही पत्नींना प्रत्येकी एक वाटी खीर दिली. खीर खाल्ल्यानंतर काही महिन्यांतच तिन्ही राण्या गर्भवती झाल्या. बरोबर 9 महिन्यांनंतर, राजा दशरथाची ज्येष्ठ राणी, कौसल्या हिने राम, भगवान विष्णूचा सातवा अवतार, कैकेयी यांना भरत आणि सुमित्रा यांना लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न यांना जन्म दिला. भगवान रामाचा जन्म दुष्टांचा नाश करण्यासाठी पृथ्वीवर झाला.

आदि राम

कबीर साहेब जी आदिरामाची व्याख्या स्पष्ट करतात की आदिराम हा अविनाशी देव आहे जो सर्वांचा निर्माता आणि पालनकर्ता आहे. ज्याच्या एका इशार्‍यावर पृथ्वी आणि आकाश कार्य करतात, ज्याच्या स्तुतीमध्ये तेहतीस कोटी देवदेवता नतमस्तक होतात. जो पूर्णपणे रक्षणकर्ता आणि स्वयंपूर्ण आहे.

"एक राम, दशरथपुत्र, एकच राम कोपऱ्यात बसलेला, एक रामाचा स्थूल प्रकाश, एक राम जगापेक्षा वेगळा".

रामनवमीची पूजा

राम नवमी पूजनाच्या वेळी घरात राम, सीता, लक्ष्मण आणि हनुमान

हिंदू धर्म संस्कृतीत रामनवमी सणाचे महत्त्व अधिक आहे. या उत्सवासोबतच माँ दुर्गेच्या नवरात्रांचीही सांगता होते. हिंदू धर्मात रामनवमीच्या दिवशी पूजा केली जाते. रामनवमीच्या पूजेमध्ये प्रथम देवतांना पाणी, रोळी आणि लेपन अर्पण केले जाते, त्यानंतर मूठभर तांदूळ मूर्तींना अर्पण केले जातात. पूजेनंतर आरती केली जाते. काही लोक या दिवशी उपवासही ठेवतात.

राम नवमीचे महत्व

हा सण भारतात श्रद्धेने आणि श्रद्धेने साजरा केला जातो. चैत्र नवरात्रीचीही समाप्ती रामनवमीच्या दिवशी होते. हिंदू धर्मग्रंथानुसार, भगवान श्रीरामाचा जन्म या दिवशी झाला होता, म्हणून भक्त ही शुभ तिथी रामनवमी म्हणून साजरी करतात आणि पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करून पुण्यकार्यात सहभागी होतात.

सौजन्य : विकिपीडिया 

भारतीय सण माहिती पहा .